Ustawa o fundacji rodzinnej z dnia 26 stycznia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 326) reguluje organizację i funkcjonowanie fundacji rodzinnej, w tym prawa i obowiązki fundatora i beneficjenta. Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej. Ustawa o fundacji rodzinnej to odpowiedź na potrzeby firm rodzinnych, umożliwiająca łatwiejsza sukcesję i zabezpieczenie interesów prywatnych oraz biznesowych, jednocześnie oferując korzystne warunki podatkowe.
Jak założyć fundację rodzinną?
Proces zakładania fundacji rodzinnej obejmuje kilka kroków – od złożenia oświadczenia o utworzeniu fundacji przed notariuszem – przez sporządzenie statutu – po wpisanie do rejestru fundacji rodzinnych. Założenie fundacji wymaga podjęcia następujących kroków:
- Złożenie przez fundatora przed notariuszem oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej – w akcie założycielskim lub testamencie;
- Sporządzenie statutu zawierającego reguły działania fundacji;
Obligatoryjne elementy Statutu fundacji:
a. szczegółowy cel Fundacji,
b. beneficjenta lub sposób jego określenia,
c. zakres przysługujący Beneficjentowi uprawnień,
d. zasady prowadzenia listy beneficjentów,
e. zasady i szczegółowy tryb zrzeczenia się uprawnień przez beneficjentów,
f. czas trwania fundacji,
g. wartość funduszu założycielskiego,
h. zasady powoływania członków zarządu,
i. zasady odwoływania członków zarządu,
j. zasady powoływania członków zgromadzenia beneficjentów,
k. zasady odwoływania członków zgromadzenia beneficjentów,
l. uprawnienia członków zarządu,
m. obowiązki członków zarządu,
n. uprawnienia członków zgromadzenia beneficjentów,
o. obowiązki członków zgromadzenia beneficjentów,
p. zasady reprezentacji fundacji,
q. podmiot uprawniony do zatwierdzania czynności zarządu fundacji w organizacji,
r. beneficjent uprawniony do uczestnictwa w zgromadzeniu beneficjentów,
s. zasady zmiany statutu,
t. określenie przeznaczenia mienia po rozwiązaniu fundacji;
u. określenie Beneficjenta uprawnionego do mienia po rozwiązaniu fundacji,
Fakultatywne elementy Statutu fundacji rodzinnej:
a. zasady współpracy lub współdziałania organów fundacji rodzinnej,
b. szczegółowe okoliczności rozwiązania fundacji rodzinnej,
c. wytyczne dotyczące inwestowania majątku fundacji rodzinnej,
d. przewidywania odnośnie utworzenia jednostki terenowej albo jednostek terenowych.
- Przekazanie majątku na fundusz założycielski (minimum 100 000,00 zł);
- Ustanowienie organów fundacji rodzinnej (ustawowymi organami są zgromadzenie beneficjentów fundacji, zarząd oraz rada nadzorcza jako organ nieobowiązkowy. Fundator w statucie może przewidzieć także inne organy stałe lub dla realizacji określonych czynności);
- Wpisanie fundacji do rejestru fundacji rodzinnych prowadzony przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, jako sąd rejestrowy, z którym to momentem fundacja otrzymuje osobowość prawną.
Rejestracja fundacji rodzinnej
Jak już wspomniano rejestr fundacji rodzinnych prowadzi Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, jako sąd rejestrowy. Rejestr fundacji rodzinnych jest jawny. Każdy ma prawo otrzymać poświadczone odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje z rejestru fundacji rodzinnych. Sposób prowadzenia rejestru fundacji rodzinnych, szczegółową treść wpisów w tym rejestrze oraz tryb i sposób udzielania informacji z tego rejestru, mając na względzie konieczność zapewnienia zgodności danych ujawnionych w rejestrze fundacji rodzinnych ze stanem faktycznym i prawnym oraz zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony danych gromadzonych w tym rejestrze, określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 maja 2023 r. w sprawie rejestru fundacji rodzinnych (Dz.U. z 2023 r., poz. 971).
Stosownie do postanowień tegoż rozporządzenia rejestr prowadzony jest w systemie jedynie informatycznym (nie teleinformatycznym). Informacje z rejestru udostępnia się każdemu w siedzibie sądu rejestrowego, pod nadzorem upoważnionego pracownika sądowego. Mając na uwadze powyższe uregulowania, dostęp do Rejestru Fundacji Rodzinnych prowadzonego przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim nie jest możliwy poprzez stronę internetową sądu.
Fundację rodzinną do rejestru fundacji rodzinnych zgłasza Fundator lub ustanowiony przez niego pełnomocnik. Zgłoszenie do rejestru fundacji rodzinnych jest wnioskiem o wpis do tego rejestru. Wniosek o wpis w rejestrze fundacji rodzinnych składa się na urzędowym formularzu, którego wzór określa rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 maja 2023 r. w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do rejestru fundacji rodzinnych oraz sposobu i miejsca ich udostępniania (Dz. U. z 2023 r., poz. 974).
Wniosek o rejestrację fundacji powinien w szczególności zawierać:
– nazwa Fundacji,
– siedziba Fundacji,
– skład zarząd,
– skład zgromadzenia beneficjentów,
– skład rady nadzorczej,
– przedmiot działalności gospodarczej,
– akt założycielski w formie aktu notarialnego,
– statut w formie aktu notarialnego,
– spis Mienia wnoszonego na pokrycie funduszu założycielskiego,
– oświadczenie o wyrażeniu zgody na pełnienie funkcji członka Zarządu,
– oświadczenie o wyrażeniu zgody na pełnienie funkcji członka zgromadzenia beneficjentów,
– zaświadczenie o niekaralności członków zarządu,
– oświadczenie Fundatora o wniesieniu mienia na pokrycie funduszu założycielskiego.
Sąd Rejestrowy prowadząc rejestr, wydaje orzeczenia o wpisie, wykonuje je wprowadzając wynikające z nich dane do systemu informatycznego oraz prowadzi i udostępnia akta rejestrowe.
Wpis do rejestru fundacji rodzinnych polega na wprowadzeniu do systemu informatycznego danych zawartych w postanowieniu sądu rejestrowego niezwłocznie po jego wydaniu. Wpis do rejestru fundacji rodzinnych jest dokonany z chwilą zamieszczenia danych w tym rejestrze. Fundacja rodzinna otrzymuje osobowość prawną z momentem rejestracji, niemniej jednak już po złożeniu oświadczenia o ustanowieniu fundacji przed notariuszem – powstaje fundacja rodzinna w organizacji, która może realizować cele fundatora, w tym nabywać mienie. Fundacja rodzinna w organizacji musi jednak zostać zgłoszona do Rejestru Fundacji w terminie 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu założycielskiego, bowiem w przeciwnym wypadku ulegnie rozwiązaniu z mocy prawa.
Wybierając fundacje rodzinną Kancelaria chętnie pomoże w zabezpieczeniu przyszłości Państwa rodziny i majątku.
