Wysokie koszty najmu czy nabycia nieruchomości powodują, coraz częstszą decyzję przedsiębiorców o prowadzeniu działalności gospodarczej wykorzystując do tego część powierzchni w swoich mieszkaniach lub domach. W związku z tym przedsiębiorcy oczywiście ponoszą wydatki, do których najczęściej doliczany jest podatek VAT. Jednocześnie powstają wątpliwości, czy przedsiębiorca może odliczyć część tego podatku, jeśli nie korzysta ze zwolnienia z VAT.
Możliwość odliczenia podatku – zasada neutralności podatku VAT
Zgodnie z podstawowym mechanizmem podatku od towarów i usług, podatnik ma prawo odliczyć VAT od zakupów, w zakresie, w jakim służą mu one do opodatkowanej działalności gospodarczej. Co do zasady bowiem podatnik VAT ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w zakupionych towarach i usługach w takim zakresie, w jakim związane są one z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Co prawda wydatki podatnika VAT związane z działalnością wykonywaną w mieszkaniu lub domu mają pośredni z nią związek, gdyż nie przyczyniają się bezpośrednio do uzyskania przychodu, np. poprzez odsprzedaż zakupionych towarów, lecz mają wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorcy, umożliwiając prowadzenie działalności opodatkowanej. Jednak diabeł tkwi w szczegółach …
Sposób określenia proporcji – co to jest prewspółczynnik?
W praktyce zdarzają się sytuacje, gdy występuje jedynie częściowy związek zakupów z działalnością gospodarczą. Przykładem są zakupy towarów i usług w przypadku działalności gospodarczej prowadzonej w domu lub mieszkaniu. W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych do celów działalności gospodarczej oraz do innych celów, kwotę możliwego do odliczenia podatku naliczonego, oblicza się zgodnie z tzw. sposobem określenia proporcji, popularnie nazywanym „prewspółczynnikiem”.
Prewspółczynnik powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, co oznacza, że zapewnia odliczenie podatku naliczonego wyłącznie w zakresie, w jakim zakupy faktycznie służą działalności gospodarczej oraz obiektywnie odzwierciedla wydatki przypadające na działalność gospodarczą oraz inne cele. Ustawodawca nie wskazał metod i sposobów proporcjonalnego przypisania wydatków do działalności, ale wśród najczęściej występujących wymienia się m.in. proporcja powierzchni mieszkania, proporcja czasu pracy.
Działalność w domu lub mieszkaniu a możliwość odliczenia VAT
W przypadku działalności prowadzonej w domu lub mieszkaniu możemy rozważać możliwość odliczenia podatku naliczonego między innymi od wydatków poniesionych na czynsz, prąd, Internet, sprzątanie,
a także zakup wyposażenia czy nawet remont części biurowej mieszkania. Istotne jest przy tym, aby wydatki te były poniesione przez podatnika VAT działającego w charakterze takiego podatnika, co –
w największym uogólnieniu rzecz ujmując – oznacza konieczność posiadania faktury wystawionej
„na podatnika” (z jego numerem NIP).
Jeżeli nabyte towary lub usługi nie będą w całości wykorzystywane w działalności gospodarczej, kluczowe jest wybranie odpowiedniego sposobu ustalenia prewspółczynnika oraz umiejętność jego uzasadnienia na wypadek ewentualnego sporu z organem podatkowym.
Jak określić proporcje – prewspółczynnik? (Powierzchnia, czas pracy czy coś innego)
Ustawa o podatku od towarów i usług proponuje w tym zakresie 4 możliwe przykładowe sposoby ustalania proporcji, przy czym najbardziej adekwatna w kontekście prowadzenia działalności w domu wydaje się metoda powierzchniowa (stosunek powierzchni wykorzystywanej w ramach działalności do powierzchni ogółem). Niemniej jednak, podatnik może wybrać inną, bardziej adekwatną do indywidualnej sytuacji metodę, także metodę nieprzewidzianą wprost w przepisach, niemniej jednak pamiętać należy, że ciężar rzetelnego ustalenia, jaka część podatku naliczonego związana jest z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jaka część wykorzystywana jest dla potrzeb innych niż prowadzona działalność gospodarcza, spoczywa zawsze na podatniku.
Media w działalności gospodarczej prowadzonej w domu
Warto dodać, że w odniesieniu do odliczenia podatku naliczonego związanego ze zużyciem mediów, preferowanym przez organy podatkowe rozwiązaniem jest instalacja odrębnych podliczników, które jednoznacznie wskazywałyby, jaka część energii została przeznaczona na wykonywanie działalności gospodarczej. W sytuacji braku technicznej możliwości zastosowania powyższego rozwiązania zasadne jest stosowanie tzw. metody szacunkowej (np. współczynnik metrażowy), która umożliwia podział zużycia np. energii/wody/gazu i w konsekwencji ustalenie części podatku naliczonego związanej ze sprzedażą opodatkowaną. W praktyce (zwłaszcza w odniesieniu do mieszkania) pozostawiamy do Państwa uznania powyższe rozwiązanie, w każdym razie, niewątpliwie najbezpieczniejszym rozwiązaniem w celu zabezpieczenia możliwości i zakresu odliczenia VAT od wydatków związanych
z prowadzeniem działalności gospodarczej w mieszkaniu jest wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową.
Jeżeli potrzebujesz pomocy, skontaktuj się z Kancelarią.
