O preferencjach podatkowych wynikających z założenia fundacji rodzinnej już nieco wspominaliśmy – w tym artykule przyjrzymy się bliżej zmianie jaka nastąpiła w zakresie wydawanych interpretacjach indywidualnych przez Dyrektora Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie zwolnienia podatkowego w przypadku wypłaty świadczeń na rzecz fundatorów z najbliższej rodziny (małżonków).
Dotychczasowe stanowisko Dyrektora KIS
W dotychczasowych interpretacjach indywidualnych np. z dnia 30 kwietnia 2024 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.113.2024.2.JK oraz 0112-KDIL2-1.4011.114.2024.2.JK) Dyrektor KIS stał na stanowisku, że jeżeli fundatorów (z kręgu najbliższej rodziny) było kilku, to wypłata świadczeń na rzecz danego fundatora będzie zwolniona z podatku (PIT) tylko proporcjonalnie (w proporcji do tego, jaką część mienia wniósł do fundacji dany fundator). W przywołanych wyżej interpretacjach Dyrektor KIS wprost stwierdził, że:
„Mienie wniesione do fundacji rodzinnej w drodze darowizny albo spadku przez małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo danego fundatora można, zgodnie z art. 28 ust. 2 pkt 1 ustawy o fundacji rodzinnej, uznać za wniesione przez tego fundatora tylko o ile małżonek, zstępni, wstępni lub rodzeństwo tego fundatora nie są jednocześnie pozostałymi fundatorami fundacji rodzinnej”. Art. 28 ust. 2 pkt 1 ustawy o fundacji rodzinnej brzmi „Mienie wniesione do fundacji rodzinnej w drodze darowizny albo spadku przez: 1) fundatora lub jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo ‒ uważa się za wniesione przez fundatora”. A więc, jeżeli świadczenia są wypłacane co najmniej dwóm fundatorom z zerowej grupy, do której należą małżonkowie, zstępni (córka, syn, wnuki, prawnuki), wstępni (matka, ojciec, dziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha, którzy są jednocześnie beneficjentami, to częściowo będą one opodatkowane PIT.
W związku z tym świadczenie dla fundatorów, wedle dotychczasowego podejścia Dyrektora KIS, było zwolnione od podatku PIT tylko proporcjonalnie – w zależności od tego, jaką część mienia wniósł do fundacji dany fundator. Aktualną – ostatnią proporcję ustala się zgodnie z przepisami ustawy o fundacji rodzinnej na moment ostatniego wniesienia mienia do fundacji rodzinnej, z uwzględnieniem wartości mienia i statusu osób wnoszących mienie na moment tego wniesienia, zamieszczoną w spisie mienia.
Dyrektor KIS swoje stanowisko argumentował „Nie można bowiem uznać, że skoro fundatorzy pozostają względem siebie w stopniu pokrewieństwa kwalifikującym ich do najbliższej rodziny (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn), to na potrzeby ustalenia proporcji mienia do celów podatku dochodowego każdy z fundatorów wniósł je w wysokości 100%”.
Zmiana podejścia w interpretacjach KIS
Przełom podejścia Dyrektora KIS nastąpił wraz ze złożoną skargą do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego przez wnioskodawcę, która to ostatecznie nie została rozstrzygnięta przez WSA, a sam Dyrektor KIS zmienił interpretację uwzględniając przedstawione w skardze argumenty jeszcze przed jej przesłaniem do WSA. W związku z tym, Dyrektor KIS w zmienionej interpretacji wskazał, że:
„Mając na uwadze powyższe przepisy, należy stwierdzić, że podatnik będący fundatorem fundacji rodzinnej i jednocześnie osobą, którą łączy z innym fundatorem tej fundacji relacja, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (małżonek, wstępny, zstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym lub macocha), dla potrzeb zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 157 w związku z ust. 49 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może sumować proporcję wartości mienia, określoną w art. 27 ust. 4 ustawy o fundacji rodzinnej, wniesionego do fundacji rodzinnej przez siebie oraz przez tego innego fundatora”. Stanowisko to zostało przedstawione m.in. Pismo z dnia 10 lipca 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0112-KDWL.4011.6.2024.2.WS Zwolnienie z PIT czynności związanych z fundacją rodzinną – uwzględnienie skargi i zmiana interpretacji indywidualnej i Pismo z dnia 23 lipca 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0115-KDIT1.4011.299.2024.2.MST Zwolnienie z PIT przychodów związanych z fundacją rodzinną – uwzględnienie skargi i zmiana interpretacji indywidualnej.
Zmiana stanowiska Dyrektora KIS oznacza, że nawet, gdy fundatorów (z kręgu najbliższej rodziny) było kilku, to całość świadczenia dla każdego z takich fundatorów podlega w całości zwolnieniu z PIT.
Podsumowanie
To stanowisko w oczywisty sposób przywraca sens funkcjonowania fundacji rodzinnej. Stawia fundacje rodzinne założone przez małżonków w identycznej sytuacji, jak fundacje rodzinne zakładane przez singli. Dyrektor KIS potwierdza pełne zwolnienie z opodatkowania świadczeń wypłacanych z fundacji rodzinnej na rzecz małżonków będących jednocześnie fundatorami, a tym samym na ich zstępnych i wstępnych.
Należy jednak zauważyć, że zmieniona przez dyrektora KIS interpretacja indywidualna dotyczy jedynie fundatorów małżonków, a ten sam problem występuje również w sytuacji, gdy fundatorami są także inne osoby z najbliższego otoczenia (rodzeństwo, rodzice, dzieci). W związku z tym, wszelkie wątpliwości w tym temacie powinno ostatecznie rozwiązać wydanie interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych przez Ministra Finansów. Powinny w nich być wprost wymienione wszystkie możliwe relacje rodzinne, w których łączenie wniesionego mienia do celów ustalania proporcji zwolnienia jest dozwolone.
