Zacznijmy od tego, jak wygląda pożyczanie pieniędzy ze spółki z o.o., w której jesteśmy udziałowcem, pod kątem podatkowym.
W pierwszej analizowanej sytuacji postanawiamy pożyczyć sobie pieniądze z naszej spółki na zerowym oprocentowaniu lub na oprocentowaniu poniżej stawek rynkowych (np. 1% rocznie).
W takim układzie, zgodnie z ustawą o PIT, to pożyczkodawca, czyli spółka, może mieć ustalony dodatkowy przychód podatkowy o wartości rynkowej. Z kolei pożyczkobiorca – udziałowiec może mieć ustalony dodatkowy przychód z tytułu nieodpłatnych lub częściowo nieodpłatnych świadczeń.
Jak ustalić, czy pożyczka jest udzielana na warunkach rynkowych i czym jest Safe Harbour?
Tutaj już przechodzimy do kolejnej sytuacji, czyli udzielenia pożyczki zgodnie ze sztuką, zgodnie
z metodyką kalkulacji zwaną Safe Harbour.
Safe harbour to mechanizm chroniący podatnika przed zakwestionowaniem ceny transferowej przez organy podatkowe bowiem cena, która spełnia warunki safe harbour jest uznawana za ceną rynkową. W konsekwencji chroni podatnika przed ewentualnymi sankcjami.
Safe harbour obejmuje dwa rodzaje zwolnień:
- Transakcje pożyczki,
- Transakcje dotyczące usług o niskiej wartości dodanej.
Aby skorzystać z tych zwolnień, należy spełnić warunki określone przez ustawodawcę. Ze względu na przedmiot, opiszemy tutaj tylko krótko safe harbour dla pożyczek.
Safe harbour dla pożyczek
Aby skorzystać z safe harbour, oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym (na dzień zawarcia umowy) musi zostać ustalone w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę ogłoszone w obwieszczeniu Ministra Finansów w Monitorze Polskim.
Warunki umożliwiające skorzystanie ze zwolnienia:
- oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę, określone w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych aktualnym na dzień zawarcia tej umowy;
- w trakcie roku podatkowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek z podmiotami powiązanymi liczony odrębnie dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł lub równowartość tej kwoty;
- pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
Za dzień zawarcia umowy pożyczki uważa się również dzień zmiany umowy pożyczki w przypadku, gdy zmiana ta dotyczy oprocentowania pożyczki. Zastosowanie uproszczeń w zakresie umów pożyczek stanowi schemat podatkowy w rozumieniu przepisów Ordynacji Podatkowej.
Generalnie więc chodzi o to, że pożyczając w złotówkach oprocentowanie powinno składać się z dwóch wartości:
- stopy procentowej WIBOR3M aktualnej na dzień zawarcia pożyczki,
- wskazanej marży.
W stanie na początek kwietnia 2025 roku mamy więc odpowiednio 5,86% WIBOR-u i 2 – 2,6% marży. Tak więc rynkowa stawka pożyczki udzielanej przez spółkę udziałowcowi powinna wynosić między 7,86 a 8,46% (stan ten będzie zmieniał się w dalszym czasie). Taki poziom pozwala uznać za rynkową stawkę naszej pożyczki.
Sytuacja odwrotna, kiedy udziałowiec pożycza pieniądze spółce
Generalnie obowiązują podobne zasady jak w poprzednim punkcie, ale jest jeden wyjątek. Otóż jeśli oprocentowanie pożyczki udzielonej spółce przez udziałowca będzie wyższe niż rynkowe, to urząd skarbowy może zakwestionować zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu odsetek powyżej realnej wartości rynkowej. Inaczej mówiąc, jeśli rynkowa stawka pożyczki wynosi obecnie między 7,86 a 8,46%, a my ustalimy odsetki na 20%, to część odsetek powyżej rynkowej stawki może nie stanowić kosztów spółki w oczach urzędu.
