Przekształcenie JDG w spółkę z o.o. – pułapki przekształceniowe

W życiu przedsiębiorcy przychodzi moment, w którym zaczyna on na poważnie myśleć o tym, aby przekształcić swoją jednoosobową działalność gospodarczą w spółkę z o.o. O zaletach prowadzenia biznesu w formie spółki z o.o. nie będziemy dziś pisać, niemniej jednak skupimy się za to na kilku aspektach, które mogą stanowić tzw. pułapki przekształceniowe. Nie są one może zabójcze, ale czasami potrafią nieco utrudnić życie… 

Przekształcenie uregulowane przepisami kodeksu spółek handlowych

W pierwszej kolejności dla usystematyzowania tematu wskazać należy, że przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
(sp. z o.o.) jest procesem regulowanym przez przepisy Kodeksu spółek handlowych (KSH), a konkretnie przez artykuły 551 KSH i następne, w szczególności art. 584¹ – art. 584¹³ KSH . Kluczowe znaczenie ma art. 551 § 5 KSH, zgodnie z którym Przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2023 r. poz. 221, 641, 803, 1414 i 2029) – (przedsiębiorca przekształcany) może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę przekształconą) (przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową).

Przedsiębiorca przekształcany staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu do rejestru (dzień przekształcenia).

Do przekształcenia przedsiębiorcy wymaga się:

1. sporządzenia planu przekształcenia przedsiębiorcy (w formie aktu notarialnego) wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta. 

• Plan przekształcenia przedsiębiorcy powinien zawierać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.
• Do planu przekształcenia należy dołączyć:

• projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;
• projekt aktu założycielskiego (statutu);
• wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego;
• sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.

2. złożenia oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy powinno zostać sporządzone w formie aktu notarialnego i określać co najmniej:

• formę prawną spółki, w jaką zostaje przekształcony przedsiębiorca;
• wysokość kapitału zakładowego albo kapitału akcyjnego;
• zakres praw przyznanych osobiście przedsiębiorcy przekształcanemu jako wspólnikowi albo akcjonariuszowi spółki przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane;
• nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej.

3. powołania członków organów spółki przekształconej;
4. zawarcia umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej;
5. dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (Wniosek o wpis przekształcenia do rejestru wnoszą wszyscy członkowie zarządu spółki przekształconej).

Prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego

Spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego. Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej – ale czy na pewno?

Koncesje, pozwolenia itd. 

Teoretycznie powinny one z automatu przejść z JDG na nowo przekształconą spółkę z o.o., ale… Ale w praktyce zdarza się, że niektóre urzędy robią z tym problemy przy przekształceniach. Zanim więc zdecydujemy się na taką zmianą formy prawnej prowadzenia biznesu, sprawdźmy w odpowiednich urzędach czy aby na pewno nie będą robić problemy z przeniesieniem koncesji i pozwoleń. 

VAT 

Spółka z o.o. po przekształceniu rozpoczyna swoje istnienie jako podatnik VAT zwolniony, więc chcąc działać jako VAT-owiec należy zarejestrować taka spółkę jako podatnik VAT czynny. Wiąże się to oczywiście z przejściem całej procedury rejestracyjnej. 

Aktywa 

Zanim rozpoczniemy przekształcenie z JDG na spółkę z o.o., należy dobrze przemyśleć które aktywa do niej wnieść, a które zostawić w majątku prywatnym. Decydować tutaj powinny dwie kwestie:

1. po pierwsze lepiej jest oddzielić majątek od ryzykownej działalności operacyjnej, 
2. po drugie wartościowe aktywa (np. nieruchomości) bardzo trudno jest potem wyciągnąć ze spółki bez zapłaty podatku. 

Niewypłacone zyski

Zyski już opodatkowane PIT, ale jeszcze nie wypłacone, należy umieścić w specjalnej grupie w bilansie nowo przekształconej spółki. Chodzi o to, aby zyski z JDG nie mieszały się z zyskami spółki. Dlaczego? Ponieważ w takiej sytuacji mamy możliwość wypłaty „starych” zysków bez ponownego ich opodatkowania PIT-em. 

No i na koniec mała porada: ze względów prawno–podatkowych najlepiej jest ustalić z KRS (o ile to możliwe) przekształcenie na pierwszy dzień miesiąca. Unikamy dzięki temu problemów ze składaniem deklaracji podatkowych oraz składkowych (VAT, zaliczki na PIT pracowników, ZUS itp.).